Logo One Planet
Steekmug
Steekmug

Klimaatverandering en gezondheid

Smelten van ijskappen, stijging van de zeespiegel, overstromingen door hevige regenval en langdurige droogtes: verschijnselen die algemeen geassocieerd worden met het broeikaseffect. Minder bekend is de invloed van de klimaatverandering op de gezondheid door onder andere de toename van epidemieën, allergieën en sterfte door hart- en vaatziekten.

Veranderingen in temperatuur en luchtvochtigheid hebben invloed op het uitbreken van epidemieën en de verspreiding van infectieziekten. Indirect veroorzaken ze een toename in de sterfte ten gevolge van ondervoeding door verandering in de landbouw- en visserijopbrengst. Veranderingen in de watervoorziening - teveel neerslag, te weinig drinkwater - zullen ook gezondheidsproblemen opleveren.

De effecten verschillen

De gezondheidseffecten van klimaatverandering zullen niet overal in de wereld dezelfde zijn. De meeste gezondheidsslachtoffers zijn te verwachten in die werelddelen waar de economische en technische ontwikkelingen het laagst zijn. De verandering van het klimaat door menselijke invloeden is niet eenvoudig te berekenen omdat het klimaatsysteem zo complex is. Op grond van berekeningen met computermodellen van het klimaatsysteem is bekend dat wereldwijd de temperatuur door menselijke invloed stijgt. Ook zullen de continenten sneller warmer worden dan de oceanen. Lokale klimaatveranderingen worden meestal alleen zichtbaar door jarenlange metingen en de veranderingen in de gemiddelden.

Tropische ziekten in een warmere wereld

Het klimaat is een bepalende factor in het optreden van een groot aantal infectieziekten. Van de builenpest (Zwarte Dood) in het Europa van de veertiende eeuw tot aan het mogelijk opnieuw uitbreken van enkele tropische ziekten in gematigde streken gedurende de komende decennia. Besmettelijke infectieziekten worden rechtstreeks van mens tot mens overgebracht via huidcontact, lucht, voedsel of water. Andere infectieziekten hebben echter een 'tussengastheer' - de vector (veelal een mug of vlieg) - nodig om de ziekte van persoon tot persoon te verspreiden. Het tijdstip van het uitbreken van epidemieën en de verspreiding van infectieziekten wordt beïnvloed door het klimaat.

De relatie tussen klimaat en infectieziekten is niet alleen van belang bij het begrijpen van recente epidemieën van opkomende infectieziekten, zoals ebola in Afrika en de verandering van de verspreiding van cholera in Zuid-Amerika en Lyme-arthritis in de Verenigde Staten. Ook om het effect van een toekomstige klimaatverandering op deze ziekten te kunnen inschatten en er de strijd mee aan te binden, is inzicht in deze relatie cruciaal. Als gematigde streken een meer tropisch klimaat krijgen, bestaat de kans dat tropische ziekten zullen volgen.