In deze lesmodule leren leerlingen over chocoladeproducenten die zich inzetten voor duurzaamheid en de ontwikkeling van duurzame gemeenschappen. De cacaosector heeft een lange geschiedenis van uitbuiting en ongelijkheid, maar sommige producenten streven naar verandering.
De leerlingen onderzoeken in groepjes hoe sommige bedrijven proberen positieve impact te creëren op de omgeving en gemeenschappen waarin ze actief zijn, door bijvoorbeeld te investeren in duurzame landbouwmethoden, het ondersteunen van lokale boeren en het verbeteren van de leefomstandigheden in de gemeenschap. Vervolgens presenteren ze hun bevindingen middels een poster(presentatie).
Filmpje: duurzame keuzes
Bij de introductie van het onderwerp kan het onderstaande filmpje van ASN gebruikt worden. Dit filmpje biedt een overzicht van verschillende keurmerken en duurzame initiatieven van chocolademerken. Het geeft de leerlingen inzicht in het landschap waarbinnen ze hun eigen onderzoek zullen uitvoeren.
1. Onderzoek
In deze opdracht werken de leerlingen in groepjes van 3 of 4 samen om te onderzoeken wat een chocoladefabrikant doet om de cacaoboeren en het milieu te ondersteunen in de gebieden waar ze hun cacao kopen. Ze kiezen samen één actie van een chocoladefabrikant om te onderzoeken, of de docent wijst deze toe. Een overzicht van de fabrikanten en initiatieven kun je op deze pagina vinden.
Stap 1: de chocoladefabrikant
Laat de leerlingen een chocoladefabrikant kiezen waar ze meer over willen weten, of wijs er zelf een toe. Zorg voor een gevarieerde lijst van fabrikanten met verschillende initiatieven. Schrijf de naam van de fabrikant en de actie die ze gaan onderzoeken op het bord of op een hand-out.
Tip voor docenten: U kunt ook enkele voorbeelden van initiatieven of acties geven om de leerlingen op weg te helpen.
Stap 2: verzamel informatie
Instructie voor leerlingen: Ga op internet op zoek naar informatie over de chocoladefabrikant en hun actie. Bekijk de website van de fabrikant, zoek naar nieuwsberichten of filmpjes op YouTube. Verzamel informatie over wat de fabrikant doet om de cacaoboeren, het milieu of de leefomstandigheden in het gebied te verbeteren.
Tip voor docenten: Zorg voor voldoende computers, tablets of andere apparaten waarmee de leerlingen informatie kunnen opzoeken.
Stap 3: verzamel beeldmateriaal
Instructie voor leerlingen: Verzamel ook plaatjes, artikelen en andere beeldende dingen die jullie kunnen gebruiken voor jullie poster. Denk aan foto's van de cacaoboeren, het milieu, of de resultaten van de actie.
Tip voor docenten: Zorg voor voldoende print- en knipmateriaal, zodat leerlingen de afbeeldingen en artikelen kunnen verzamelen en verwerken voor hun poster, of in het geval van digitale posters, computers.
Stap 4: noteer de antwoorden op de vragen
Instructie voor leerlingen: Schrijf de belangrijkste informatie op en zorg dat je de volgende vragen kunt beantwoorden (zie vorig bericht voor de vragen).
Tip voor docenten: Loop rond en begeleid de leerlingen tijdens het onderzoeksproces. Stel vragen om ze aan het denken te zetten en help ze bij het vinden van antwoorden.
Stap 5: vat de informatie samen
Instructie voor leerlingen: Maak een samenvatting van de belangrijkste punten uit jullie onderzoek en de verzamelde plaatjes en andere beeldende dingen. Deze punten gaan jullie straks gebruiken om een poster te maken waarmee jullie de bevindingen aan de rest van de klas laten zien.
Tip voor docenten: Plan tijd in voor de leerlingen om hun posters te presenteren.
Extra tip voor docenten: Organiseer na afloop van de opdracht een klassikale discussie over wat de leerlingen hebben geleerd en hoe zij denken dat de situatie voor cacaoboeren en het milieu kan worden verbeterd. Dit kan helpen om de betrokkenheid en het begrip van de leerlingen te vergroten.
Overzicht chocoladefabrikanten en initiatieven
Hoewel SDG 11 zich primair richt op het creëren van duurzame steden en gemeenschappen, zijn er verschillende initiatieven van chocoladefabrikanten die indirect kunnen bijdragen aan dit doel. De onderstaande lijst bevat enkele initiatieven die zich richten op het verbeteren van de levensomstandigheden en het bevorderen van duurzaamheid in cacaoproducerende gemeenschappen. Bij elk initiatief vindt u een beknopte beschrijving van het doel en enkele bronnen die u en uw leerlingen op weg kunnen helpen bij het onderzoek. Als docent kunt u zelf bepalen hoeveel van deze informatie u aan de leerlingen verstrekt en in hoeverre u hen zelfstandig onderzoek laat doen.
- Tony's Chocolonely en Chocolonely Foundation
Tony's Chocolonely is een Nederlands chocolademerk dat zich inzet voor een 100% slaafvrije cacao-industrie. Ze willen eerlijk omgaan met de cacaoboeren. De Chocolonely Foundation helpt hier ook bij door extra dingen te doen om de cacao-industrie eerlijker en beter te maken.
Tony's Chocolonely werkt samen met cacaocoöperaties om eerlijke prijzen en arbeidsomstandigheden te garanderen en investeert in lokale gemeenschappen door onderwijs- en gezondheidszorgprojecten te ondersteunen.
https://tonyschocolonely.com/nl/nl/doe-mee/spreekbeurtpakket
https://tonyschocolonely.com/nl/nl/onze-missie
https://tonyschocolonely.com/nl/nl/en-verder/chocolonely-foundation - Mondelez International's Cocoa Life
Cocoa Life is een duurzaamheidsprogramma van Mondelez International, het bedrijf achter merken zoals Milka, Toblerone en Côte d'Or.
Het programma streeft naar het versterken van cacaogemeenschappen door middel van landbouwtraining, het bevorderen van gendergelijkheid en het verbeteren van de levensomstandigheden van cacaoboeren en hun gezinnen.
https://www.cocoalife.org/the-program/approach (Engels)
https://www.cotedor.nl/cocoa-life
https://www.milka.nl/over-milka/toewijding - Mars Wrigley's Cocoa for Generations
Mars Wrigley, het bedrijf achter merken zoals M&M's, Snickers en Twix, heeft het Cocoa for Generations-programma gelanceerd om de cacaosector duurzamer te maken.
Het programma richt zich op het verbeteren van de levenskwaliteit van cacaoboeren en hun gemeenschappen door te investeren in duurzame landbouwpraktijken, het bevorderen van gendergelijkheid, het beschermen van kinderrechten en het verbeteren van onderwijs- en gezondheidsvoorzieningen. Mars Wrigley werkt ook samen met lokale partners om de veerkracht van cacaogemeenschappen te vergroten en klimaatverandering aan te pakken.https://nld.mars.com/nieuws-verhalen/articles/vandaag-de-cacao-van-morgen-redden?language_content_entity=nl
Nestlé's Cocoa Plan
Bekend van merken als Nuts, KitKat, Smarties, Lion, Rolo en Bros, heeft Nestlé het Cocoa Plan gelanceerd om de levenskwaliteit van cacaoboeren en hun gemeenschappen te verbeteren.
Het plan richt zich op drie belangrijke gebieden: betere landbouw, betere levens en betere cacao. Dit omvat het bouwen van scholen, het verstrekken van schoon drinkwater en het verbeteren van gezondheidszorgfaciliteiten in cacaoproducerende gemeenschappen. Nestlé werkt samen met boeren om duurzamere landbouwpraktijken te bevorderen en tegelijkertijd de levensomstandigheden te verbeteren.
https://www.nestlecocoaplan.com/nlFerrero en het Ferrero Farming Values Cocoa Program
Ferrero, bekend van merken zoals Nutella en Ferrero Rocher, heeft het Ferrero Farming Values Cocoa Program opgezet om duurzame cacaoproductie te bevorderen.
Het programma richt zich op het verbeteren van de leefomstandigheden van cacaoboeren en hun gemeenschappen, het versterken van de landbouwpraktijken en het behouden van biodiversiteit. Ferrero werkt samen met non-profitorganisaties en andere partners om boeren te ondersteunen met trainingen en technische assistentie. Daarnaast zet het bedrijf zich in om kinderarbeid te bestrijden en transparantie in de toeleveringsketen te waarborgen.https://www.ferrero.nl/maatschappelijke-betrokkenheid/Duurzame-landbouwpraktijken
https://www.nutella.com/nl/nl/over-nutella/duurzaamheid/cacao
https://www.nutella.com/nl/nl/over-nutella/duurzaamheid/palmolie
https://www.nutella.com/nl/nl/over-nutella/duurzaamheidAlbert Heijn Delicata en het Tony's Open Chain platform
Albert Heijn, de grootste supermarktketen in Nederland, heeft voor hun huismerk Delicata chocolade gekozen om samen te werken met Tony's Chocolonely en gebruik te maken van hun Tony's Open Chain platform.
Het doel van het platform is om bedrijven te helpen bij het realiseren van 100% slaafvrije chocolade door eerlijke handelspraktijken en duurzame landbouw te bevorderen. Albert Heijn's Delicata chocolade wordt geproduceerd met traceerbare cacao, waarbij boeren een eerlijke prijs ontvangen voor hun producten. Door deel te nemen aan het Tony's Open Chain platform draagt Delicata bij aan het verbeteren van de leefomstandigheden van cacaoboeren en het tegengaan van kinderarbeid en moderne slavernij in de cacao-industrie.
https://www.ah.nl/over-ah/duurzaamheid/onze-ketens/cacaoLindt & Sprüngli's Farming Program
Het Lindt & Sprüngli Farming Program is gericht op het verbeteren van de levenskwaliteit van cacaoboeren en hun gemeenschappen.
Het programma ondersteunt cacaoboeren met training in duurzame landbouwpraktijken, het bevorderen van gendergelijkheid, het beschermen van kinderrechten en het verbeteren van onderwijs- en gezondheidsvoorzieningen.
https://www.lindt.com.nl/nl/duurzaamheid
https://www.lindt.com.nl/nl/fijnste-cacaohttps://www.farming-program.com/en/#lindt--spr%C3%BCngli-farming-program (Engels)
Aanvullende bronnen
De volgende bronnen bieden een kritisch perspectief op deze initiatieven. Een belangrijk doel van deze lesmodule is om leerlingen te stimuleren kritisch te kijken naar de daadwerkelijke impact van deze initiatieven en te beoordelen of ze echt bijdragen aan duurzaamheid, of slechts compenseren voor onduurzame bedrijfspraktijken.
- https://chocoproef.nl/alles-over-cacao
- https://chocoproef.nl/research/article/ieder-merk-een-eigen-duurzaam-logo
- https://chocoproef.nl/research/article/mass-balance
- https://www.solidaridad.nl/nieuws/cacao-barometer-2022-bedrijven-moeten-een-hogere-prijs-betalen/
2. Poster(presentatie)
In opdracht 2 gaan de leerlingen de bevindingen van hun onderzoek presenteren op een poster. Ze mogen creatief zijn en online tools gebruiken, zoals Canva. Er worden prijzen uitgedeeld aan de beste posters in verschillende categorieën. Hieronder staat een stapsgewijze uitleg voor de leerlingen, met aanvullende informatie voor docenten:
Stap 1: Kies een tool of methode
Laat de leerlingen beslissen of ze een digitale poster (bijvoorbeeld met Canva) of een fysieke poster (met papier, stiften, etc.) willen maken. Als ze kiezen voor een digitale poster, zorg dan dat ze toegang hebben tot geschikte online tools en begeleid ze bij het aanmaken van een account indien nodig.
Stap 2: Ontwerp en lay-out
Moedig de leerlingen aan om samen te overleggen over de vormgeving van hun poster. Let erop dat ze nadenken over de indeling, kleuren, lettertypes en afbeeldingen. Stimuleer ze om een aantrekkelijke en overzichtelijke poster te maken, zodat anderen snel kunnen begrijpen waar hun onderzoek over gaat.
Stap 3: Informatie toevoegen
Zorg ervoor dat de leerlingen de belangrijkste punten uit hun onderzoek toevoegen aan de poster, zoals de antwoorden op de vragen uit opdracht 1. Moedig ze aan om korte tekstblokken, opsommingen en afbeeldingen te gebruiken voor een duidelijke en overzichtelijke presentatie van de informatie.
Stap 4: Visuele elementen
Help de leerlingen bij het plaatsen van de verzamelde plaatjes, artikelen en andere beeldende dingen op de poster. Let erop dat ze passen bij het ontwerp en de lay-out. Als ze een digitale poster maken, begeleid ze dan bij het uploaden van afbeeldingen en het toevoegen ervan aan het ontwerp.
Stap 5: Titel en bronnen
Moedig de leerlingen aan om een pakkende titel voor hun poster te bedenken en de naam van de chocoladefabrikant en de actie die ze hebben onderzocht te vermelden. Herinner ze eraan om bronnen te vermelden als ze specifieke informatie of afbeeldingen van andere websites hebben gebruikt.
Stap 6: Controleer en verbeter
Laat de leerlingen hun poster controleren op spelfouten, ontwerpfouten of ontbrekende informatie. Moedig ze aan om feedback te vragen aan andere groepjes en verbeteringen aan te brengen waar nodig.
Stap 7: Presenteren
Zorg ervoor dat de leerlingen hun poster printen of digitaal opslaan en zich voorbereiden op het presenteren van hun bevindingen aan de rest van de klas. Help ze bij het oefenen van hun presentatie en het verdelen van de presentatietaken over de groepsleden.
Stap 8: Beoordeling
Na de presentaties beoordeelt u de posters en deelt u prijzen uit in verschillende categorieën, zoals 'beste ontwerp', 'meest informatief' en 'meest creatief'. Zorg voor een eerlijke beoordeling en geef positieve feedback om de leerlingen aan te moedigen trots te zijn op hun werk.