Door het kappen van andere bomen om meer oliepalmen te planten wordt de leefruimte van dieren zoals Orang-Oetans verwoest. Dit heeft grote effecten op de biodiversiteit in deze regio's. Orang-Oetans sterven uit in een rap tempo en de ecosystemen verstoort. Leerlingen ontdekken in deze lesmodule de schadelijke effecten van chocoladeproductie op het leefgebied van de orang-oetan en bedenken creatieve manieren om bewustwording te creëren.
De opdrachten in het kort
In deze lesmodule ontdekken leerlingen de schadelijke effecten van chocoladeproductie op het leefgebied van de orang-oetan en leren ze over biodiversiteit en de gevaren van monocultuur. Ze bekijken Greenpeace-reclames om bewustwording te creëren en bedenken vervolgens hun eigen creatieve campagne om anderen bewust te maken van de situatie van de orang-oetan en presenteren zij hun ideeën aan de klas. Door te leren over de impact van menselijke activiteiten op het ecosysteem, ontwikkelen leerlingen een breder begrip van hun eigen verantwoordelijkheid in het behoud van onze planeet.
Begrippen uitgelegd
De klas kan de onderstaande tekst zelf lezen of u kunt de begrippen uitleggen. Moedig de leerlingen aan om de begrippen monocultuur en biodiversiteit te gebruiken tijdens de opdrachten.
Biodiversiteit
In de natuur leven veel verschillende planten en dieren. Ze hebben elkaar nodig om te overleven. Een bij helpt bijvoorbeeld een bloem met bestuiven, waardoor er meer bloemen komen. De bloem helpt de bij dan weer door honing te maken. Als we bomen weghalen, bijvoorbeeld door ze te verbranden, dan verdwijnen ook de dieren die erin leven. Hierdoor verdwijnen er veel soorten. Maar waarom zouden ze die bossen dan verbranden? Door het verbranden van bossen wordt er plaats gemaakt om nieuwe bomen te planten.
Monocultuur
Als er heel veel van dezelfde plant wordt geplant en er geen ruimte is voor andere planten, noemen we dat monocultuur. Mono betekent 1 en bij een monocultuur is er maar één soort plant op de hele plantage. Een voorbeeld van monocultuur is een plantage waar alleen maar oliepalmen zijn geplant. Dit is niet goed voor de natuur, omdat het de biodiversiteit vermindert.
1. Reclame voor de orang-oetan
Veel organisaties, zoals Greenpeace, proberen de orang-oetan te redden door reclames te maken. Hierin proberen ze te laten zien dat palmolie erg schadelijk is voor het overleven van de orang-oetan.
Bekijk de volgende drie reclames van Greenpeace en bespreek ze met de klas.
Video 1: Orang-oetan komt op bezoek bij een meisje en vertelt zijn verhaal
Bij deze video kunt u (via het tandwieltje onderaan het filmpje) automatisch vertalen aanzetten voor Nederlandse ondertiteling.
Video 2: een man wil een Kit-Kat eten, maar wat blijkt?
Bij deze video is geen ondertiteling beschikbaar, maar het gaat bij vooral om de beelden. Eventueel kunt u de teksten toelichten.
Video 3: Kit-Kats kappen het bos…
Gebruik deze vragen om de klassikale discussie te sturen:
- Wat voor gevoelens kreeg je bij het zien van de reclames? Maakten ze je blij, boos of verdrietig?
- Zou je het anders doen?
- Welke van de twee denk je dat beter werkt?
- Of misschien kun je iets verzinnen wat beter werkt dan reclames?
2. Bedenk een campagne om de orang-oetan te redden
Leerlingen bedenken in groepjes van 3 tot 5 leerlingen een campagne om bewustwording te creëren over de effecten van chocoladeproductie op het leefgebied van de Orang-oetan. Hierbij leren ze nadenken over de boodschap die ze willen overbrengen en hoe ze deze het beste kunnen communiceren naar de doelgroep. Ook leren ze welke doelgroep ze willen bereiken en hoe ze deze het beste kunnen aanspreken.
Stappenplan:
- Instructie: verdeel de leerlingen in groepjes van 3 tot 5 personen, leg de opdracht uit en verduidelijk de stappen. De leerlingen gaan nadenken over de boodschap die ze willen overbrengen, aan wie ze die boodschap willen overbrengen en hoe ze dat gaan doen.
- Onderzoek doen: Laat de leerlingen eventueel onderzoek doen naar de effecten van chocoladeproductie op het leefgebied van de Orang-oetan. Geef hen de ruimte om informatie te vinden en te bespreken welke informatie het belangrijkst is voor hun campagne.
- Bepalen van de boodschap: Laat de leerlingen nadenken over de boodschap die ze willen overbrengen met hun campagne. Wat willen ze dat mensen weten over de situatie van de Orang-oetan en chocoladeproductie? Laat ze dit opschrijven. Wat willen ze dat de doelgroep gaat doen na het zien van hun campagne? Moedig de leerlingen aan om creatief te denken en out-of-the-box te gaan.
- Bepalen van de doelgroep: Laat de leerlingen nadenken over welke doelgroep ze willen bereiken met hun campagne. Denk hierbij aan leeftijd, interesses, opleidingsniveau, enzovoort. Laat ze ook nadenken waarom ze juist deze doelgroep hebben gekozen.
- Hoe gaan jullie de doelgroep bereiken? Laat de leerlingen nadenken over hoe ze de doelgroep het beste kunnen bereiken. Laat ze hierover brainstormen en dit opschrijven. Moedig ze aan om na te denken over welke media het meest geschikt zijn voor hun doelgroep.
- Uitwerking van de campagne: Laat de leerlingen in hun groepjes de campagne uitwerken. Dit kan op verschillende manieren, afhankelijk van wat er in de groepjes leeft. Ze kunnen bijvoorbeeld schetsen maken van posters of flyers, storyboards tekenen voor een video, of een digitale uiting maken. Zorg ervoor dat de leerlingen hun ideeën goed uitwerken en dat de campagne aansluit bij de gekozen doelgroep en boodschap.
- Laat de leerlingen hun campagne presenteren aan de klas. Hierbij leggen ze uit wat hun boodschap is en hoe ze deze hebben vormgegeven. Ook bespreken ze welke doelgroep ze willen bereiken en waarom ze voor deze aanpak hebben gekozen. Zorg dat elke groep genoeg tijd krijgt om hun boodschap, doelgroep en aanpak uit te leggen en hun creatieve uitingen te tonen.
- Evaluatie: bespreek na de presentaties wat er goed was aan elke campagne en welke aspecten nog verbeterd kunnen worden. Bespreek ook wat de leerlingen hebben geleerd van deze opdracht en hoe zij in de toekomst kunnen bijdragen aan het beschermen van het leefgebied van de Orang-oetan.
Tips & variaties opdracht 2
Tip: Zorg dat je als docent genoeg informatie hebt over de effecten van chocoladeproductie op het leefgebied van de Orang-oetan. Bereid je voor op vragen en eventuele misverstanden. Daarnaast is het handig om kennis te hebben over media en de verschillende manieren om een boodschap over te brengen. Verzamel e.v.t. bestaande campagnes om de leerlingen te inspireren en aan te moedigen om out-of-the-box te denken.
Duur van de opdracht en uitbereidingsmogelijkheden: De opdracht duurt ongeveer 2 lesuren: 15-20 minuten voor opdracht 1 en de resterende tijd voor opdracht 2, inclusief de presentaties aan het einde. Deze opdracht kan verspreid worden over meerdere lessen en er kan zelfs voor gekozen worden om de campagne (deels) te maken of daadwerkelijk uit te voeren. Wanneer er meer tijd beschikbaar is, kan er meer aandacht besteed worden aan media(wijsheid) en kunnen ook creatieve vakken erbij betrokken worden. Mocht de opdracht in het tijdsbestek van 2 uur gedaan worden, richt je dan vooral op het bedenken van een strategie.
Kerndoelen SLO
- 1. De leerling leert zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken.
- 4. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven teksten.
- 6. De leerling leert deel te nemen aan overleg, planning, discussie in een groep.
- 7. De leerling leert een mondelinge presentatie te geven.
- 8. De leerling leert verhalen, gedichten en informatieve teksten te lezen die aan zijn belangstelling tegemoet komen en zijn belevingswereld uitbreiden.
- 30. De leerling leert dat mensen, dieren en planten in wisselwerking staan met elkaar en hun omgeving (milieu), en dat technologische en natuurwetenschappelijke toepassingen de duurzame kwaliteit daarvan zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden.
- 39. De leerling leert een eenvoudig onderzoek uit te voeren naar een actueel maatschappelijk verschijnsel en de uitkomsten daarvan te presenteren.